แม้จะยังไม่ถึงฤดูกาลของการ “บวชลูกแก้ว” ในช่วงเดือนเมษายนของทุกปี อันเป็นประเพณีอันดีงามของพี่น้องไทยใหญ่ที่มีลูกอยู่ในวัยบวชจะเอามาบวชก็ตาม แต่เมื่อได้เปิดดูรูปเก่าๆแล้ว อดจะนำมาเผื่อแผ่ให้ดูไม่ได้ ประเพณี้นี้สำคัญมากสำหรับเด็กไต ชนชาติที่แนบแน่นกับพุทธศาสนา เด็กทุกคนในวัยที่ควรบวชก็ต้องบวชเพื่อให้พ่อแม่ภูมิใจในความเป็นลูกชาวพุทธ เช่นเดียวกับที่ลูกไทย (ในอดีต) ต้องบวชทดแทนคุณพ่อแม่กระนั้น
ช่วงที่เป็นลูกแก้ว ดุจดังเทวดาตัวน้อยที่พ่อ-แม่ต้องไม่ให้เหยียบดินเลย ถ้าไม่อยู่บนปะรำที่สร้างไว้ให้เป็นวิมานเทวาแล้ว จะไม่ให้เท้าติดดินเลย รูปที่นำมาให้ชมกันนี้เป็นพิธีบวชลูกแก้วในเขตอำนาจรัฐไตของเจ้ายอดศึก มีลูกแก้วมาบวชร่วมด้วยมากมาย ถ่ายมานานหลายปีแล้ว ระยะหลังๆไม่แน่ใจว่าจะมีบวชกันมากมายแบบนี้ ดิบๆแบบนี้อีกหรือเปล่า? เพราะนานเข้าๆ ประเพณีดั้งเดิมก็มักจะจางๆไปเป็นธรรมดา
โชคดีที่มีโอกาสได้ไปบันทึกประเพณีประวัติศาสตร์แบบนี้ สมัยก่อนไตใหญ่ในเมืองแม่ฮ่องสอนก็เยอะและดิบๆแบบนี้ ปัจจุบันก็เหลือน้อยลงแล้ว นี่เป็นบันทึกของอดีตช่างภาพ-นักเขียนวัยโรยครับ
ปล.เด็กๆรุ่นนี้ป่านนี้คงโตเป็นผู้ใหญ่ เป็นคนไตที่รักไตและหวังว่าจะรักมนุษยชาติไปด้วย
จำลอง บุญสอง
